Wie stopt de Beringse betonmolen?

02 Januari 2025

Wat is er aan de hand in Broekhoven? De stad beslist dit voorjaar over een bouwaanvraag van 179 woningen van een projectontwikkelaar. Het masterplan van de stad voor dit gebied zou pas klaar zijn eind 2025. De buurt tekende al protest aan. De adviserende bouwmeesterscan is formeel: afblijven van dit gebied.

De verkiezingen waren amper koud of hij begon weer te draaien, de Beringse betonmolen. In de Harmoniestraat. Aan het houtpark bij be-MINE. In Broekhoven. Met witte vlaggen en een petitie tekent de buurt hier protest aan tegen de aanvraag van projectontwikkelaar Matexi voor 179 wooneenheden. Groen Beringen sluit zich aan bij het verzet en vraagt het stadbestuur om minstens de bouwmeesterscan te respecteren.

De bouwmeesterscan is een multidisciplinaire expertstudie die gemeentes adviseert in de bestemming van het grondgebied. Op basis van verschillende factoren stelt die - kort door de bocht gesteld - waar het verstandig is om te bouwen en waar niet. In Broekhoven is de scan formeel: afblijven. Gezien het overschot aan bouwgronden in Beringen is het ten zeerste afgeraden om één van de weinige nabije groene longen in Beringen-Centrum te bebouwen. De huidige bouwaanvraag van ontwikkelaar Matexi maakt van deze analyse een toch wel opmerkelijk originele interpretatie en is absoluut niet in lijn met deze studie. En na Pepinster en Valencia mag je echt de vraag stellen hoe verstandig het is om het laatste stukje overstromingsgebied rond Beringen-Centrum ook nog eens te verharden.

Laat duidelijk zijn dat dit dossier voor het nieuwe gemeentebestuur een belangrijke test is. Waren de groene ‘intenties’ voor de verkiezingen greenwashing? Of wordt er eindelijk overgeschakeld naar een verstandig ruimtebeleid?

Wij stellen als Groen Beringen de volgende kritische vragen:

Wat is de relatie tussen het gemeentebestuur en de ontwikkelaar en hoe ver zijn de gesprekken intussen gevorderd?
Waarom investeer je belastinggeld in een bouwmeesterscan en treed je hem vervolgens met de voeten?
Waarom is het nodig of wenselijk om op die plek zoveel woningen bij te bouwen?
Waarom komt dit project pas na de verkiezingen terug boven water?

Groen Beringen eerder al in de bres voor Broekhoven

Al in maart 2023 interpelleerde Kobe Snyers de gemeenteraad over Broekhoven. Hij wees erop dat de bouwmeesterscan oordeelt dat de enorme voorraad aan bouwgronden volstaat om de verwachte bevolkingsgroei tegen 2035 maar liefst tweemaal op te vangen. Tel daarbij de uitgevoerde en geplande projectgebieden van de voorbije jaren en je telt een gigantische voorraad of overschot op de Beringse woningmarkt. Beringen als walhalla voor bouwpromotoren: het is echt niet vergezocht.

Groen Beringen gaat vanuit bezorgd burgerschap met dit dossier aan de slag. Wij sluiten ons aan bij het bestaande burgerprotest. Met één lezing van de documenten ziet elke vorm gezond verstand dat het hoogst onverstandig is om het laatste stukje groen bij Beringen-Centrum te betonneren. Zowel naar leefbaarheid en veiligheid rond wateroverlast. Een voorwaarde is dan wel dat dit gezond verstand niet verblind is door eurotekens in de ogen.

Ons standpunt is vandaag dat minstens de bouwmeesterscan gerespecteerd moet worden. Mogelijk zullen wij op basis van ecologische en brede maatschappelijke overwegingen zelfs verder gaan. De bouwmeesterscan spreekt van pluviale overstromingsrisico’s, regen dus. Ten noorden van de Helderbeek ligt waardevol tot zeer waardevol natuurgebied. Bovendien is de Helderbeek de enige beek met enige ruimte ter hoogte van Beringen-Centrum. Op de twee andere beken is Beringen-Centrum tot het kanaal bebouwd. Dat is niet zonder risico.

Geen vuiltje aan de lucht of beter oppassen?

In de pers houdt burgemeester Vints zelf de boot af. Hij weet ook dat dit een dossier is dat aan zijn nieuwe ploeg zal kleven. Komt er einde aan de betonzucht? Of storten we onze natuurlijke omgeving verder in de vernieling? Ook het stadsbestuur moet na Valencia en na Pepinster minstens de veiligheid van de mensen afwegen. In de pers zegt Vints dat er eerst een globaal plan moet komen over de invulling van dit gebied. De bouwmeesterscan lijkt ons dan al een mooi startpunt van deze oefening. Laten we binnen dat kader denken.

De ervaring leert ons dat we met de aanvraag beter op onze hoede zijn. Zelf geeft Matexi in de pers aan dat ze al uitgebreid hebben gesproken met Stad Beringen. Zij hebben uiteraard al geïnvesteerd in de voorbereidingen en willen natuurlijk de kassa openen. Een projectontwikkelaar dient niet zomaar een aanvraag in. Het is eerder uitzonderlijk dat een bouwpromotor een aanvraag indient zonder zicht op een mogelijke realisatie. Vaak is er al een mondeling toezegging van de lokale overheid.

Bovendien is het een veelbeproefde tactiek om te starten met een hoog aantal woonheden om uiteindelijk te landen op het aantal dat men op voorhand al in gedachten had. Iedereen weet dat er altijd protest komt en dat sommige politici hun gezicht moeten redden. Door eerst een aanvraag te doen voor een onrealistisch aantal woningen wekt men nadien de schijn om tegemoet te komen aan de noden van wie bezwaar indient. Wanneer men 200 wooneenheden wil bouwen, vraagt men er initieel 500 aan.

Wij spreken ons niet uit, want we kennen op dit moment de plannen van het stadsbestuur niet. Wel zeggen we aan de burger: wees toch maar op je hoede.

Een ontwikkeling kan ook ecologisch zijn

Naast de burgerveiligheid bij steeds toenemende klimaatrisico’s kijken wij als Groenen natuurlijk ook naar de natuur. Het gebied in Broekhoven ten noorden van de Helderbeek is een absolute ‘no-go-zone’ wegens waardevolle tot zeer waardevolle natuur. Ten zuiden van de Helderbeek is dat minder het geval, omdat die grond jarenlang door de mens is bewerkt. Natuur kan zich echter herstellen. Waarom investeren we daar niet in natuurherstel, al dan niet in combinatie met toegankelijkheid voor de mens? Mensen hebben nood aan nabije groene ruimte om in te vertoeven, te ontmoeten en te spelen. Groene ruimte maakt gelukkig. Wanneer je de auto moet nemen om de hond uit te laten, ben je als stad niet goed bezig.

Bovendien kijken wij ook naar het grotere plaatje. Beringen heeft met haar veengronden een cruciaal klimaatgebied. Onze natte veengronden kan de jaarlijkse uitstoot van een half miljoen auto’s opvangen. Wanneer je ze door menselijke activiteit uitdroogt, krijg je het omgekeerde effect. Dan gaan die venen CO² uitstoten en het klimaat verder opwarmen. Ook daarom is er zoveel natuurherstel in de Vallei van de Zwarte Beek: het is de CO²-spons van Vlaanderen én een veilige waterbuffer bij overdadige regenval.

Wat de veenstatus is van Broekhoven, gaan we verder onderzoeken. Bepaalde documenten lijken er toch op te wijzen dat natte natuur de beste optie is voor dit gebied. Voor de natuur. Voor de mens. Voor de veiligheid. Voor de stad.

Burgerprotest met witte vlaggen

Op dit moment loopt er een petitie. Buurtbewoners hebben witte vlaggen uitgehangen. Dit zijn geen vlaggen van overgave, maar van constructieve bereidheid om met de stad te spreken. De vraag is simpel: respecteer minstens je eigen bouwmeesterscan. Maar ook: zal de stad luisteren? Zal de stem van de burger de blinde betonmolen eindelijk stoppen?

Broekhoven biedt een enorme kans om een betere richting in te slaan met Beringen. Het is een uitnodiging om een groene long te koesteren en niet vol te storten met beton. Het is een richting van leefbaarheid voor mensen, van een doordachte en veilige koers voor de toekomst.

Beringen, word wakker. Gebruik je verstand.